UNIX 2015

आनंदाश्रमी | पाहिला मी गुरु |
आनंद अंतरु | धन्य झालो ||

देवाचिये पायी | ठेविला मी माथा |
अरे जगन्नाथा | दाविली वाट ||

अवघे आयुष्याचे तप | अज्ञान-असत्य संताप |
उरी लागे जरी धाप | न थांबवेना तुम्हाला ||

आशीर्वाद तुमचा बोध तुमचे | अनुभवाचे बोल तुमचे |
ज्ञान-सज्ञान सखोल तुमचे | प्रयत्ने चालू वाट अवघी ||

तुम्हीच आमचे प्रेरणास्थान | ऐकता तुम्हा हरपते भान |
आमच्या जीवनाची तत्त्वकमान | आता आम्हा न रोके कोणी ||

मास्टर अन मास्तर | ज्ञानविश्लेषक प्रखर |
आणला बहुजीवनास बहर | ज्ञानवलयाने तुमच्या ||

विद्यार्थी व्हावे शिक्षक | परि शिक्षक सदा विद्यर्थ्यक |
दंभ नसावा नाहक | क्रीयेवीन कुणाला ||

आम्ही चुके लगेचि टाप | गुणार्थक करिता थाप |
निश्चय अन कष्टाचे माप | घेउनि चाली सदैव ||

कशी मायाळू माउली | जणू ‘सरां’ची सावली |
ती कधीना खचली | पाठीशी उभी खंबीर ||

भावनेचे बंध | भाषा नसे बांध |
ज्ञानगुरुबंध | नकळत बोलती ||

नका पाहू तुम्ही | त्यांस भिंगातुनी |
हे येरागबाळाचे काम नाही ||

मराठी हि माझी सर्व भाषा सामावती |
हसती खेळती सर्व भावंडा संगती |
बागडता तुम्ही मराठी मातीत |
नका घालू तिला असे हो मातीत ||

नाव करुनी वजा | फक्त विद्यार्थी समजा |
घेतो आता रजा | भावपुष्प समर्पुनी ||

| गोखले सरांस प्रणाम |

SDK 2012, UNIX 2013

माझ्या ‘Expression’ ला सुरू करण्यापूर्वी , तुम्हाला एक प्रश्न कदाचित पडला असेल की या Expression ला नाव का नाही? म्हणजे कोणी लिहिलंय हे सगळ्यांना का दाखवलं नाही? तर त्याचं उत्तर तुम्हाला Expression मधील घटना वाचत असताना आणि संपल्यावर नक्कीच मिळेल. अजुन एक म्हणजे, खाली लिहिलेल्यापैकी अनेक घटना कदाचित तुम्हाला काल्पनिक वाटतील आणि ते वाटणं साहजिकच आहे कारण माझ्या घरच्यांना आणि मलाही याबद्दल आश्चर्यच वाटतं. पण यातला एकही शब्द काल्पनिक नाही. तसं असतं तर माझ्यासारख्या ‘शून्या’ चं ‘Expression’ या ‘AstroMediComp’ वर आलंच नसतं.

तर सुरवात करतो….

गोखले सर माझ्या आयुष्यात 2010 साली म्हणजे 5 वर्षापूर्वी आले पण फक्त ऐकीव रूपात. साक्षात दर्शन झालं खूप उशिरा 2014 ला. म्हणजे 2010 ते 2014 ते माझ्या आयुष्यात होते, पण द्रोणाचार्यांसारखे. (शिष्याचा अंगठा कापून घेणारे द्रोणाचार्य नव्हे, तर एखाद्याच्या आयुष्यात फक्त अस्तित्वाने प्रकाश आणणारे द्रोणाचार्य). काय आणि कसं झालं सांगतो.

मी आमच्या भागामधे एका बर्‍या कॉलेज मधे BCS केलं (CET मधे कमी मार्क्स पडल्यावर लोक म्हणतात BCS करावं). जे केलं ते रडत खडत म्हणजे काठावर पास होत, backlogs ठेवत, कॉप्या वगैरे करत. दर आठवड्याला एखादा पिक्चर बघायचा, इकडे तिकडे भटकायचं यात दिवस घालवले. (माझं Love Marriage आहे, त्याची सुरवात पण तिथूनच झाली म्हणजेच त्यातही बराच वेळ घालवला ,अगदी सर म्हणतात तसं ‘Passionately’, असो) म्हणजेच काय तर BCS ला admission घेऊन आपल्याला पुढे काय करायचंय याचा कुठलाही पत्ता नव्हता. पुढचं सोडा, ‘IT’ या क्षेत्रात नेमकं काय करतात हे तेव्हा माहीत नव्हतं, त्या क्षेत्रात आपल्याला job करायचा असतो हे माहीत नव्हतं. तिथे C, C++ वगैरे languages मधे ‘programming’ करायचं असतं हे माहीत नव्हतं, सांगणारं कोणी नव्हतं. (जर कोणाला असं वाटत असेल की कॉलेज ने हे सगळं सांगितलं नाही का? तर मला वाटतं हा प्रश्नच invalid आहे atleast BCS पुरता. कारण तिथे ‘C’ FY ला आणि त्याची ‘Toolchain’ TY ला शिकवली जाते. आणि तरीही कॉलेज ने सांगीतलंच तरी ते ऐकायला आम्ही कॉलेज मधे असायला पाहिजे ना? पुन्हा असो) आणि त्यामुळे C, C++ या दैवी languages मी 8 वी, 9 वी च्या इंग्लीश-मराठी सारख्या शिकलो (म्हणजे पेपर झाल्यावर त्यांचा, आपला काय संबंध? या अविर्भावात) याचा परिणाम जो व्हायचा होता तोच झाला. BCS चा माझा result असा लागला.

C – 34/80 (Passing – 32)
C++ – 16/40 (Passing – 16)
Data Structures – 11/40 म्हणजेच Backlog (Passing – 16), आणि दुसर्यांदा 16/40 (काठावर पास).

बरं, तरीही या सर्वांची लाज नाही वाटली. कारण यावर आपलं भवितव्य अवलंबुन आहे हे माहीतच नव्हतं. TY ला project (उचललेला) आणि practicals चे मार्क(कॉपी केलेले) यांनी तारलं आणि पास झालो. आता confusion, MCS(2 वर्ष) की MCA(3 वर्ष). असंही, लवकर शिक्षण पूर्ण करून काय करणार होतो आणि कुठल्यातरी बाजूला ठाम असावं म्हणून MCA करायचं ठरलं, खरं तर BCS चा portion MCA च्या FY ला पुन्हा असतो, तेवढंच जरा सोप्प जाईल(??) हे पण एक कारण .(अस वाटलंच कसं तेव्हा हे मला आत्ताही नाही कळत).

मग बाकीच्या मित्रांबरोबर आमच्या कॉलेज ची आणि पुण्यातल्या एका नामवंत कॉलेज ची MCA ची entrance exam दिली. आणि पुण्यातल्या त्या कॉलेज ची entrance exam पास झालो.(तो पूर्णपणे मटका होता, Maths च्या सगळ्या 20 questions ला ‘c’ हाच option लिहिला होता). त्या कॉलेज मधे शेवटून दुसरं admission भेटलं.

MCA-FY(2010) ला असताना ‘Railway Station’ ला जुन्या कॉलेज ची एक मैत्रीण भेटली आणि गोखले सरांचा माझ्या आयुष्यात ‘पहिला’ प्रवेश झाला. तिने बोलता बोलता मला सरांविषयी सांगितलं, ती सरांची student नव्हती म्हणजे तिने जे ऐकलं होतं बाहेरून, ते ती मला सांगत होती. मला एवढं कळालं की असा असा एक कोणीतरी ग्रेट माणूस चांगलं शिकवतो, 4 च तास झोपतो वगैरे वगैरे अनेक गोष्टी समजल्या (Astro आणि Medi तेव्हा कळालं नव्हतं, फक्त Comp समजलं). त्या दिवशी एका न पाहिलेल्या व्यक्तीविषयी मनात आदर निर्माण झाला. मात्र त्या व्यक्तीकडे शिकायला आपण पण जावं कधीतरी अशी इच्छा मनात नाही आली, तसा विचार पण तेव्हा नाही आला. कारण तशी शिक्षणाबद्दलची मानसिकताच अजुन तयार झाली नव्हती, अजुनही मी माझ्याच दुनियेत होतो. तुम्हाला खोटं वाटेल, मला viva ला question विचारला होता की ‘structure हा कुठला datatype आहे?’ मला हे ही माहीत नव्हतं की structure ‘datatype’ आहे पण question च तसा असल्यामुळे हे कळालं की structure ‘datatype’ आहे पण मी उत्तर दिलं होतं ‘माहीत नाही’. आणि ती viva होती MCA ची, म्हणजे मी C language दोनदा शिकूनही मला हे येत नव्हतं. असो, तर त्या मैत्रिणीशी बोलताना न पाहिलेले सर माझ्या आयुष्यात आदराने आले आणि फक्त आले. पुढची काही वर्ष काहीच झालं नाही.

पुण्यात शिकायला आल्यावर अभ्यासाची maturity यायला लागली होती. कारण पुण्यात शिक्षणाबद्दलची जागृती बरीच होती. MCA ला आम्हाला WIN32-SDK विषय होता (2011). त्या विषयासाठी वर्गातल्या काही मुलांनी क्लास लावला. तो क्लास म्हणजे ‘गोखले सरांचा क्लास’ हे जेव्हा मला कळालं तेव्हा माझ्या डोक्यात ‘त्या’ मैत्रिणीने सांगितलेलं सगळं पुन्हा आलं आणि मला पण क्लास लावायचाय असं मी त्या मुलांना सांगितलं पण ‘admissions full’ असं कळलं. म्हणजे माझी ती संधी गेली. नंतर UNIX च्या बाबतीत (2012) ही हेच झालं. तेव्हा मला खरं तर खूप उशिरा कळालं होतं आणि तरीही चुक माझीच होती कारण उशिरा कळूनही मी थोडा निवांत राहिलो. आणि batch full झाली. ती पण संधी गेली. म्हणजे आता सरांचा क्लास लावण्याचा संबंध संपला असं वाटलं कारण एकदा कॉलेज संपल्यावर कोणी क्लास का करेल? असं तेव्हा वाटायचं. आणि म्हणून मी सरांचा नाद सोडला.

SY Second Semester (2013) ला असताना ‘placement’ चं वादळ आलं. चर्चा व्हायला लागल्या. मी त्यात कुठेच नव्हतो. कसा असणार? अजूनही “ ‘if’ च्या खालचा सगळा code हा ‘if’ चाच असतो जोपर्यंत ‘else’ येत नाही तोपर्यंत” असं मानणारा मी कसा काय या वादळात अडकणार? आपण आपलं बाजूला राहिलेलं बरं. (‘else’ पुढे आलाच नाही तर? असा प्रश्न पडण्याइतकीही अक्कल नव्हती) वाचून हसायला येत असेल ना? मला ही येतंय पण लाजिरवाणं. आता प्रचंड लाज वाटते पण दुर्दैवाने तेव्हा वाटत नव्हती. निघालीच आहे लाज तर MCA चे marks पण सांगून टाकतो.

C – 40/100 (Passing – 40)
C++ – 54/100 (Passing – 40)
Data Structures – 49/100 (Passing -40)

असो, placement चं वादळ अजुन जवळ येत असतानाच, कोणीतरी ‘पियुष सर’ असा मुलगा placement साठीचे क्लासेस घेतो असं मुलांकडून कळलं. हे ज्याने आम्हाला सांगितलं त्याला माझा मित्र असं बोलला होता की ‘कोण पियुष?’, ‘असले placement चे कुठे क्लासेस असतात का?’, ’जे आम्ही 6 वर्षात नाही शिकलो ते तो आम्हाला 4 महिन्यात शिकवणार का?’ आणि हे सगळं मला ही पटलं तेव्हा. (हे लिहिताना पण त्रास होतोय आता, पण तेव्हा बोलताना नाही झाला). हे बोलल्यावर मुलांनी हे सांगितलं की ‘पियुष हा गोखले सरांचा विद्यार्थी आहे’, आणि त्या दिवशी गोखले सर आयुष्यात पुन्हा आले. मी पियुष सरांचा क्लास लावला.

आता सगळंच वेगळं घडलं, खूप आहे पण छोटं करून सांगतोय.

मी पियुष सरांकडे ‘Pre-Placement’ ची बॅच लावली(2013). त्याच्या पहिल्या lecture ला सरांनी ‘Toolchain’ शिकवली. तेव्हा पहिल्यांदा कळलं की C language मधे लिहिलेला एखादा program नक्की काय करतो. नंतर HARDDISK, RAM बद्दल कळलं. त्या दिवशी मला toolchain ने अक्षरक्ष: वेड लावलं. आयुष्यात पहिल्यांदा मला अभ्यासाबद्दलचे प्रश्न पडायला लागले कारण मी विचार करायला लागलो. मला सगळंच आवडायला लागलं, सरांनी ‘C’ साठीचं पुस्तक सांगितलं ‘Programming in C by Ajay Mittal’. मी ते वाचायला घेतलं. मी ‘C’ खरच तेव्हा पहिल्यांदा करत होतो. मला ‘C’ प्रचंड आवडलं. मला ‘C’ ने झपाटलेलं असतानाच एक आयुष्याला वळण देणारी घटना घडली.

कॉलेज नामांकित असल्यामुळे placement साठी कंपन्यांची कमी नव्हती. पण criteria मधे बसत नव्हतो. त्यातही माझी एका ‘No criteria’ वाल्या PHP च्या कंपनी मधे placement झाली (कंपनी आता बंद पडली). मला PHP पण येत नव्हतं. Interview मधे मला hobbies विचारल्या, मी ‘Reading books’ सांगितलं. त्यांनी मला पुस्तकांविषयी विचारलं. मी त्यांना ‘छावा – शिवाजी सावंत’ पूर्ण सांगितलं हिंदी मधून. त्यांना मी सांगितलेली ‘छावा’ कादंबरी आवडली आणि माझी placement झाली. मला अजूनही हसायला येतं त्या interview विषयी. आणि मी तरीही ती कंपनी join केली, त्याची कारणं अनेक होती, त्यातल महत्वाचं कारण असं की मला माझ्यावर विश्वास नव्हता.

कंपनी ने आधी सांगितलं होतं की PHP मधे ‘development’ चं काम मिळेल पण दिलं मात्र WordPress वर वेबसाइट चा UI बनवण्याचं काम. माझा ‘C’ चा अभ्यास आणि सरांचा क्लास चालूच होता. मी ‘C’ मधे बुडत चाललो होतो, जस जसा ‘C’ बद्दलचा आणि स्वता:बद्दलचा विश्वास वाढत चालला होता तस तसा मी कंपनी मधे अस्वस्थ होत चाललो होतो. कारण कंपनी चं काम म्हणजे Photoshop software वापरल्यासारखं काम होतं. मी ते उत्तम करत होतो. माझं कौतुकही होत होतं. कॉलेज मधेही कंपनी ने माझ्या कामाविषयी सांगितलं होतं. पण मी खुश नव्हतो. दिवसा दिवसाला ‘C’ बद्दल कळत होतं आणि दिवसा दिवसाला माझी अस्वस्थता वाढत होती. आयुष्यात पहिल्यांदा असं काहीतरी होत होतं. ‘Frustration’ या शब्दाचा अर्थ पुरता कळत होता.

शेवटी माझी मन:स्थिती इतकी वाईट झाली की मला आता हे कोणाशी तरी बोलणं आणि मार्ग काढणं भाग होतं, जीव गुदमरत होता रोजच. तेव्हा तोच एक माणूस मला आधार वाटला. ‘पियुष सर’. मी हे सर्व पियुष सरांना सांगितलं mail वर (माहीत नाही मला भीती वाटते ग्रेट लोकांसमोर बोलण्याची किंवा व्यक्त होण्याची). त्यांनी मला फोन केला, विचार करून निर्णय घ्यायला आणि कॉलेज च्या ‘placement coordinator’ शी बोलायला सांगितलं. माझा निर्णय झाला होता त्यामुळे विचार करण्याचा प्रश्न नव्हता. मला बेरोजगार राहिलेलं चालणार होतं पण मला आता ‘C’ सोडून काम करायचं नव्हतं.

13 ऑगस्ट 2013, सोमवार, मी ऑफीसला न जाता आमच्या placement coordinator ला माझा निर्णय सांगायला कॉलेज मधे गेलो. कॉलेज च्या gate पासून ते त्या व्यक्ती च्या cabin पर्यंत जाताना मला कंपनी न सोडण्याचे अनेक सल्ले भेटले काही मित्रांकडून, कॉलेज ने दिलेली कंपनी सोडणे हे त्यांच्यासाठी धक्कादायक होतं कारण त्याचे परिणाम माझ्यासकट सर्वच जाणून होते. शेवटी मी त्यांच्या cabin मधे गेलो. बाहेर आलो ते 3 तासांनी. ते 3 तास मी आयुष्यात कधीच विसरू शकत नाही… त्या 3 तासात माझा प्रचंड अपमान झाला. आतमधे ती व्यक्ती, आमचा CR, त्याचा मित्र असे 3 जण होते. मी माझं मत सांगितल्यानंतर ती व्यक्ती खूप काही बोलली, ‘ज्या C मधे तुला काम करायचंय त्यात तू BCS आणि MCA ला काठावर पास आहेस कळतंय का?’, ’कितीतरी students ना जॉब मिळत नाही म्हणून माझ्याकडे येतात, रडतात आणि तू हातातला सोडतोय.’, ‘तू स्वत:ला फार शहाणा समजतोस का?’, ‘तुझी लायकी आहे का?’ या आणि अशा अनेक वाक़यांमधे ती व्यक्ती आणि बाकीचे दोघं माझ्याशी बोलत होते आणि मी फक्त भरलेल्या डोळ्यांनी एवढंच म्हणत होतो की ‘मला त्या कंपनीमधे काम करायचं नाही.’ शेवटी तेच थकले. मला मूर्ख ठरवून मोकळे झाले. आणि मला 2 दिवसात अंतिम निर्णय घेऊन application द्यायला सांगितलं की ‘कॉलेज ने दिलेली placement मी सोडत आहे, इथून पुढे कॉलेज मला placement देणार नाही, याला मीच जबाबदार आहे’.

हे सगळं होऊन 3 तासांनी जेव्हा बाहेर आलो तेव्हा कुठेतरी आधीचा confidence गेल्यासारखा वाटला कारण एवढा आणि अश्या शब्दांत अपमान झाला नव्हता कधी, आणि ‘ती व्यक्ती’ बोलली ते सगळंच खोटं होतं असं ही नाही. आणि खरंच मी चुक करतोय की काय असं वाटायला लागलं. आणि असं वाटणं हे तर अजुनच वाईट होतं. आधीपेक्षाही वेगळ्या अवस्थेत मी गेलो. बाहेर मला सगळ्यांनी कंपनी सोडू नको असा सल्ला पुन्हा दिला. मी आतून पूर्णपणे हललो होतो. मला एकच प्रश्न होता की जे मला वाटतंय की मी हे करू शकतो ते मी खरच करू शकतो का? म्हणजे हा confidence आहे की over-confidence?

शेवटी मी पियुष सरांना फोन करून भेटण्याची विनंती केली आणि त्याच दिवशी रात्री 9 वाजता भेटायला गेलो. जेव्हा सर भेटले तेव्हा 5 मिनिट मी फक्त रडलो, मला शब्दच फुटत नव्हते. नंतर त्या दिवशी cabin मधे जे काही झालं, मला नेमकं काय करायचंय हे सगळ सरांना सांगितलं. तेव्हा सरांनी मला पाठिंबा दिला. आणि सर आधार देताना एक वाक़य बोलले की “तू हे नक्कीच करू शकतोस, आणि तू कंपनी सोडतोय याचं वाईट वाटून घेऊ नकोस, तू ‘XYZ’ सोडून आलाय, ‘PQR’ सोडून आला नाहीयेस“. त्या दिवशी अचानकपणे ‘PQR’ माझं स्वप्न बनलं. आणि मी पेटलो.

कॉलेज मधे मला कंपनी सोडल्याबद्दल ‘त्या’ व्यक्तीकडून, काही मित्रांकडून टोमणे मिळत होते, काही मित्र ‘त्या व्यक्ती’ च्या भीतीपोटी माझ्यापासून लांब गेले. इकडे माझा ‘C’ चा अभ्यास मी त्या घटनेनंतर एक महिन्यात बर्‍यापैकी केला. ‘C’ इतकं आवडलं होतं की मला आता हे कोणाला तरी सांगावंस वाटत होतं. योगायोग असा, मी सहज माझ्या एका मैत्रिणीला mobile chat करताना ‘C’ कोणालातरी सांगण्याची इच्छा बोलून दाखवली. लगेच तिने मला विचारलं की “माझ्या बहिणीला शिकवशील का, ती BCS 1st Year ला आहे?” मी बोललो चालेल, मी तिच्या घरी जाणार होतो शिकवायला. 2 दिवसांनी मला कळलं की तिच्या बहिणीच्या काही मैत्रिणी आहेत, त्यांना पण शिकायचंय. मग माझ्या घरी यायचं ठरलं. आणि आमच्या घरी 28 सेप्टेंबर 2013 ला 8 मुलींची ‘C Batch’ चालू झाली. मला त्या बॅच कडून खूप शिकायला मिळालं. त्यांच्या त्या basic doubts मुळे आणि सगळ्याच बॅच मुळे. मी ‘C’ नंतर ‘Data Structures’, ‘C++’ चा अभ्यास केला. आणि त्या आणि त्यांच्या reference ने आलेल्या मुलांना मी ते ही माझ्यापरीने शिकवलं. त्यांना ते आवडलं. त्यांना मी गोखले सरांचे, पियुष सरांचे अनेक संस्कार देण्याचे प्रयत्न केले. अजूनही मी गोखले सरांचा student बनलो नव्हतो, ते माझ्या आयुष्यात होते पण त्यांना अजूनही पाहिलं नव्हतं. कारण ‘C Batch’ चालू झाल्यानंतर 2 महिन्यांनी मला मुंबई ला ‘C Developer’ असा जॉब मिळाला. मी तिकडे होतो. पण गोखले सरांबद्दल सगळीकडून ऐकायलाच खूप मिळालं होतं, त्यामुळे संस्कार कळत चालले होते. त्यांचे वेध आणि वेड दोन्ही लागले होते.

मधल्या काळात मी आणि होणार्‍या बायकोने सरांचे ‘Computer Fundamentals’ आणि ‘OS seminar’ केले PVG(2014) ला. तेव्हा त्यांचं साक्षात दर्शन पहिल्यांदा झालं, मी देव ’याची देही, याची डोळा’ पाहिला, पण लांबून. आणि आता जवळून देव पाहायचा होता. देवाकडून आयुष्य शिकायचं होतं. आणि UNIX-2014 लावायचा निर्णय घेतला.

मुंबई ला Monday-Friday जॉब आणि Saturday-Sunday घरी येऊन क्लास. असं 1 वर्ष चाललं. पण नंतर त्या दगदगीमुळे शरीराने साथ दिली नाही, आजारी पडलो. आणि मुंबई चा जॉब सोडण्याचा निर्णय घेतला दुसरा जॉब हातात नसताना. January,2015 ला मी परत तो जॉब सोडून येणार होतो आणि गोखले सरांची ‘UNIX-2014 Batch’ चालू होणार होती 15 December, 2014 ला. मला पहिले 6 lectures ऐकायचेच होते आणि ते ही LIVE (recordings मधून नाही). कारण माझी priority आधी सर आणि मग UNIX अशी होती. फक्त याच कारणासाठी मी तेव्हा क्लास लावला नाही. वाईट खूप वाटत होतं म्हणजे मीच माझ्या मित्रांना भांडून भांडून पाठवलं होतं सरांकडे ‘UNIX-2014’ ला आणि मलाच जमणार नव्हतं. पण 1 वर्ष माझ्याच्याने थांबवणार नव्हतं. ते पाय मला जवळून पाहायचे होते. मी ‘WinRT-2015’ लावायचा निर्णय तेव्हाच घेतला. मला खरच Win32, COM, WinRT शिकायचं नव्हतं, मला फक्त सरांना ऐकायचं होतं आणि खरच मी तेच केलं. मी इतकं नाही शिकलो. मात्र मी सरांना खूप ऐकलं. पण मी शिकणार नक्की.

January, 2015 ते March, 2015 मी घरीच होतो. तेव्हा फक्त अभ्यास आणि क्लासेस चालू होते. मार्च मधे मी पाहिलेलं स्वप्न पूर्ण झालं. मला ‘PQR’ मधे जॉब मिळाला. खूप आनंद झाला.

बस, इतकंच.

सध्या सरांचे संस्कार घेण्याचे, इतरांना देण्याचे प्रयत्न करतोय. ज्या विषयात माझे स्वत:चे backlogs होते, काठावर पास होतो तेच विषय आता शिकवताना आनंद आणि भरून पावल्यासारखं वाटतं. जी जागृती ते विषय शिकताना मला मिळाली नव्हती ती जागृती आता प्रामाणिकपणे देण्याचा प्रयत्न करतोय. तुम्हाला खोटं वाटेल, जसं नाटकाच्या रंगमंचावर जाण्याआधी प्रत्येक नट त्याच्या त्या कर्मभूमीच्या पाया पडतो, तसं मी क्लास मधे येऊन शिकवण्याआधी पाया पडतो तेव्हा ते या माझ्या आयुष्यातल्या ग्रेट लोकांना असतं. आणि हे गोखले सरांना पाहिलंही नव्हतं तेव्हापासून. सरांनी दिलेल्या संस्कारांना मी कधीच विसरू नये, सरांना जसा शिक्षक अपेक्षित आहे तसं बनता यावं यासाठी असतं. मुलांच्या feedbacks मधे जेव्हा गोखले सर, पियुष सर यांची नावं येतात, त्यांच्या ‘मास्तर’ ला शिकवल्याबद्दल ते जेव्हा यांचे आभार मानतात तेव्हा वाटतं किती सुंदर झालंय हे सगळंच.

शेवटी मॅडम विषयी च्या ‘Expressions’, त्यांच्याविषयीचा वेगळाच आदर वाटतो. Admission च्या वेळी त्या जेव्हा म्हणतात ‘ये बाळा, तुझं नाव?’ तेव्हा त्यांच्या ‘बाळा’मधे ‘आई’ जाणवते. आणि एवढा मोठा ‘वटवृक्ष’ त्यांनी ज्या लिलयेने सांभाळलाय त्याला सलाम. सरांचे आणि मॅडमचे पाय जर माझ्यासमोर एकाच वेळी आले तर मी मॅडम च्या पाया आधी पडेल, कारण आमच्या सरांच्या पायांचं श्रेष्ठत्व टिकवण्यासाठी मॅडम च्या पायांची साथ महत्वाची होती आणि आहे. हे सगळेच ‘THE GREAT’ आहेत.

फक्त मॅडम विषयी एक तक्रार करायची होती, ती तक्रार ‘बाळाच्या’अधिकाराने तुमच्या समोरच सांगून टाकतो मॅडम ना, ‘लहान तोंडी मोठा घास’ पण राहावत नाही कारण कदाचित तुमची मतं आणि माझी तक्रार same असतील.

मॅडम, तुम्ही माझ्याशी पहिल्यांदा जेव्हा बोललात तेव्हा असं म्हणाला होतात की “अरे का सरांना ‘देव’ बनवता? जरा ‘माणूस’ म्हणून जगुद्या की.” खरं तर असं म्हणून, इतकं मोठं मन करून तुम्ही पुन्हा देवाच्याच रांगेत जाउन बसता. तरी मॅडम, माझे काही प्रश्न आहेत.

1. मला जेव्हापासून कळलंय तेव्हापासून मला हा प्रश्न पडलाय की “एखाद्या माणसाच्या हातात Computer क्षेत्रात पहिलं पुस्तक ‘The C programming language by K&R’ पडतं जे सगळ्यात अवघड मानलं जातं, ते तो वाचतो, वाचून त्याला ते समजतं, बर फक्त समजतच नाही तर ते वाचून ‘C Language’ वर प्रेम होतं (!), प्रेमच नाही तर पुढचं पण शिकू वाटतं, आणि फक्त वाटतच नाही तर तो माणूस खरंच पुढचं सगळं शिकतो. आणि धक्का म्हणजे हे सगळं करणारा माणूस ‘’डॉक्टर(माणसांचा)”, “ज्योतिषशास्त्री”, “नाटककार”, “आणि अजुन बरंच काही”. हे सगळं ‘दैवी’ नाही का वाटत? बर तरी मग आम्ही त्या ‘माणसा’ ला ‘देव’ का नाही म्हणायचं?

2. एखादा माणूस संकटात असेल तर तो आधारासाठी शेवटी देवाचा धावा करतो, मग त्याला आत्मबळ येत, देव त्याच्या पाठीशी आहे हे त्याला जाणवतं, त्या जाणिवेने तो त्या संकटातून बाहेर येण्याचा प्रयत्न करतो, आणि बाहेरही येतो. आणि त्याचं आयुष्य सुंदर बनतं. याहून वेगळं देव असं काय काम करतो? काहीच नाही. तर मग हेच आणि असंच काम जर एखादा ‘माणूस’ आम्हा विद्यार्थ्यांसाठी करत असेल तर आम्ही त्याला ‘देव’ का नाही म्हणायचं?

थांबतो,
2010 पासून सरांबद्दल फक्त ऐकलं होतं आणि चरणाशी गेलो मात्र 2015 मधे, याचा खेद वाटतो. आणि उशिरा का होईना पण ‘देव पाहिला’याचा आनंद ही वाटतो.

धन्यवाद.
एक शून्य.

UNIX 2012, SDK 2013, WinRT 2014

मी पहिल्यांदा  class ला २ वर्षांपूर्वी आले. बऱ्याच लोकांकडून  ऐकलं होतं आपल्या class बद्दल . बाकी classes तसाच हा class! एवढी लोकं वेड्यासारखी ह्या class बद्दल का बोलतात हे कळायचं नाही . त्यात रात्रीचे timings आणि admission ला एवढी गर्दी ! Doubt होता की एवढं काय special आहे !

Admission झाली . पहिले lectures ऐकले . सरांची story ऐकली . सर नेहमी स्वतःची आणि त्यांच्या students ची story सांगतात . ते ऐकून समजले की  इथे marks, merit, placement ह्यापेक्षा knowledge , कष्ट आणि hands-on जास्त महत्वाचा आहे

मी लहानपणापासून बऱ्याच गोष्टी शिकले . Academics सोडून singing ,dancing ,harmonium, कविता लिहणं असे बरेच काही उद्योग केले . पण ते म्हणतात ना Jack of all trades and the master of none, तसं झालं होतं . सरांकडे बघून आश्चर्य वाटतं की एकच माणुस एवढं सगळं कसं काय करू शकतो .मला आठवतंय class च्या पहिल्या दिवशी घरी येऊन मी आई बाबांना म्हणले होते की “मला सरांसारखे वेडे व्हायचे आहे ….”
हे वाक्य (class मधील लोकं सोडून) कोणाला कळणार नाही . पण एखाद्या विषयाचं वेड लागणं काय असतं हे सरांनी शिकवलंय … Consistency शिकवली,
Computer वर प्रेम करायला शिकवलं …कष्टाला काहीही limit नसते हे ही शिकवलं  ….Academics बरीच लोकं शिकवतात , अभ्यास कसा करायचा हे सरांनी शिकवलं…. अभ्यासामध्ये येणारी मजा आता कळायला लागली . …शिकावं कसं आणि शिकवावं कसं हे class मध्ये येऊन समजलं….

सरांचा graphics चा demo बघितला . Computer Graphics हे एक Huge field आहे, आपणही हे करू शकतो हे माहितच नव्हतं .
सरांना मी सांगितलं , मला पण graphics शिकायचं आहे . मी ते करू शकते का नाही , हे मला माहित नाही . पण सरांनी माझ्यावर विश्वास दाखवला  this was my motivation and my confidence. आपल्या गुरूने आपल्यावर विश्वास दाखवला ह्यापेक्षा मोठं कुठलंही award नाही ..!!!

जेव्हापासून class बरोबर attachment झाली आहे , तेव्हापासून एक hidden इच्छा / aim आहे … सर जेव्हा त्यांच्या students बद्दल बोलतात  , तेव्हा त्यांनी माझं नाव अभिमानाने  घ्यावं …. one day he should be proud of me…

फक्त सरच नाहीत तर class मधील students कडून सुध्दा खूप काही शिकायला मिळालं . मला आठवतं job नवीन नवीन चालू झाला होता .. आपल्याला काम छान जमतंय ह्याचा थोडा आनंद होता . class मध्ये सगळ्यांशी ह्याबद्दल बोलत असताना एका senior student नी आठवण करून दिली “काम छान चालू दे ,पण अभ्यास सोडू नकोस ,आणि कशाचाही गर्व होऊन देऊ नकोस “. “विद्या विनयेन शोभते” ह्याचे live examples class मध्ये रोज बघायला मिळतात!

class आणि सरांबद्दल ऐकून , सरांना भेटून माझे आई वडील खूप convinced होते . आता कोणासमोर सरांचा विषय निघाला तर आवर्जून सांगतात की “त्या class मध्ये एक चांगली पिढी घडत आहे . “

सरांना कधी Thank-you नाही म्हणू शकत . पण त्यांचासाठी एवढं नक्की करेन  – No Copy-paste, Hands-on आणि  कष्ट !!!
He has inspired us, given us the wings to fly and strong roots to stand on…
I am proud and happy to be his student and lucky to be part of this unique family!!!

UNIX 2005 , SDK 2006

सरांच्या क्लास मध्ये Unix & Windows OS चे knowledge  मिळवण सोपं आहे, Technical doubt solve करण तर खूप सोप आहे , पण सरांन बद्दल express करण खुप अवघड आहे , कारण विषय खुप भावनिक आहे.

मी एक शिक्षक आहे, मी एक कष्टाळू developer आहे, माझ्या family साठी एक जबाबदार व्यक्ती आहे , या सर्व गोष्ठी एकाच वेळी करता येतात , ते फक्त सरांच्या संस्कारामुळेच. मला लहानपनापासून शिकवण (Teaching ) बदल खूप भीती होती  कारण लहानपनापासून आभ्यासाची (study) आवड नव्हती आणि लहानपनापासून stammering चा patient असल्यामुळे , लोक हसतील याची भीती होती.

मी एका सधन व्यापारी family मध्ये जन्माला आलो परंतु अचानक प्रतिकूल परस्थिती निर्माण झाली आणि BCS नंतर, २००५ साली पुण्याला येवून जॉब (Job ) करण्याचा निर्णय घेतला. इंग्लिश communication skills आणि technical knowledge शुन्य असल्यामुळे कुठेच जॉब मिळाली नाही. आयुष्यात ज्या गोष्टी ची सर्वात जास्त भीती होती तिच गोष्ट संधी म्हणून स्विकारली होती , ती म्हणजे ,Seed Infotech मध्ये शिका आणि कमवा (Learn & Earn )  या तत्वावर Teaching चा जॉब मिळला होता.

याच काळात मला सरांच्या क्लास बदल कळाल आणि मी २००६ च्या Unix batch ला admission घेतलं आणि आयुष्यात नकळतपने शिक्षणाची (Education ) ची सुरवात झाली.
“If  you can not avoid your rape then enjoy it ”
“नंगे से खुदा भी डरता है! ”
“खुद गब्बर!”

असे सरांचे विचार मनात खोल परिणाम (impact ) करायला लागले आणि आयुष्यात प्रतिकूल परस्थिती चे रुपांतर अनुकूल परस्थिती करण्याचे धाडस प्राप्त झाले .  याच मुळे मला ८ ऑगस्ट २००८ ला  Cybage मध्ये Win३२ SDK आणि COM वर जॉब मिळाला आणि आयुष्याची प्रगती सुरु झाली.सरां च आणि त्यांच्या विद्यार्थी च नात खूप वेगळ आहे , कितीतरी वेळा सर स्वप्नात पण येवून शिकवतात किवा Technical knowledge वाढण्याचा दम देतात. हा माझा personal अनुभव आहे.

जॉब मिळाल्या पासून दर १ किवा २ महिने झाले कि मला अस वाटत कि आता आयुष्यात जास्त शिक्षणाची गरज नाही किवा स्वत:ला Update करण खूप अवघड आहे ,  अस वाटलं कि मी मास्तरला भेटतो , त्यांना मनातील स्थिती काहीच  न सांगता त्यांच्या संपकार्त २०/३० मिनिटे क्लास सुटल्यानंतर घालवतो. यामुळे  मनाला खूप ऊर्जा (Inspiration) मिळते आणि आपली लायकी  स्वत:ला छान पणे कळते त्यामुळे पुढचे २/३ महिने खूप चांगला Technical  / Non Technical आभ्यास होतो.  हीच Practice मी २००८ पासून करतोय आणि पुढेही करणारच.

सर जितकं चागलं Unix आणि Windows Operating Systems शिकवतात त्याच्या पेक्षा जास्त चागलं जीवनरुपी (Life) Operating System (LOS) शिकवतात. पहिल्या ३ lectures मध्ये सर फक्त या LOS बद्दल सांगतात. सरांच्या स्वभावा प्रमाणे , ते पहिले Hands-On करतात आणि नंतर शिकवतात. हिच Technique ती LOS शिकवताना सुद्धा वापरतात.

अथक परिश्रम, चिकाटी आणि नैतिकता हे सरां चे आवडते विषय(Subjects). या विषयांना बद्दल खुप Theoretical (संस्कार) आणि Piratical  knowledge असल्यामुळे ,  सरांनी मेडिकल (Medical), नाटक (Theater),  ज्योतिषी (Astrology ) आणि कॉम्पुटर (Computer) असे खूप अवघड Live Projects, from the scratch पूर्ण केले आणि यशस्वीपणे  Life Operating System वर Deploy केले.

या सर्व अनुभवामुळे सर Life Operating System अतिशय प्रभावीपने शिकवतात आणि ठामपणे सांगतात: “Knowledge is inter related “.

CDAC , UNIX 2009, SDK 2010

Back in 2009 I asked a question to one of my teacher, sir I want to learn Linux and for that, should I attend Dr. Vijay Gokhale’s class. I got a reply and it changed my entire life.
“Knowledge or so called GYAN can be acquired from any source where whether it would be Google, Textbook, Newspaper, any articles, etc. but if you are looking for a person as a source for your knowledge then acquire that person’s experience which he acquired during his/her learning phase, that will help you for the rest of your life”
CDAC from SUNBEAM
During my DAC course tenure at Sunbeam, one day we received a notice which stated that “Today entire day there will be no lectures, hence students are requested to continue with their backlog assignments. Dr. Vijay Gokhale will continue his lecture at 2:00AM to 4:00AM, Attendance is compulsory.”
We were caught up with mixed feelings, where every day we use to have 12-13 hours lab and lectures without single day off and no lecture for the day made us happy but at the same time lecture at 2:00 AM that sounded something unusual. We spent our whole day by bit of studies, playing cards and sleeping. Since attendance was compulsory, we proceeded to the lecture hall though we were quite sleepy.
At 2 AM a gentleman entered lecture hall and started testing portable mic, holding it near to his neck via saying some words. “Meri aawaz pauach rahi hai akhari bench tak”. This was his first ever heard voice and I believe the same for most of his students. Sir started his session with a question, why you people are here? What you wanted to achieve from CDAC?
As a CDAC enthusiast, we all student answered in a chorus that we are here for “JOB”. Followed by our answer an opportunity came into picture. That gentleman said that I Dr. Vijay Gokhale, Technical Director of 3 organisation makes an announcement that whoever gives answer to my 3 question I’ll hire him/her right away and those question will be from your favourite book i.e. “Let Us C by Yeshwant kanetkar 3rd edition”. Unfortunately / Unluckily or whatever word we can think but we failed to grab this opportunity. That means no job before even completing CDAC for which we have joined CDAC. It is my misfortune that I forget those question by I remember a bit topics from where these question were asked. One question was asked from file handling and those section we even don’t dare to touch when we read this book as we give up.
Later on as session proceeded I came to know that if a man can read some subjects by himself and that to so well that he started not only mentoring three companies but also teaching. Kindly forgive me for my last sentence, as I believe for teaching we need more knowledge that mentoring companies or to perform some job. Gradually we all student felt like being skinned. That lecture made us realised deep within that we didn’t knew much about computers and computer programming was far beyond our knowledge, though we had covered most of the DAC course syllabus.
After these accidental events, life took a turn and got me back on track. I got placed from CDAC campus, attended sir’s Unix and Windows classes, learnt life and technology in parallel and most important “Got a habit of reading and having my own library, both digital and hard copy”. Today as I am completing more than 6 years in IT industry, and when I look back and I see if those accidents wouldn’t happened into my life I wouldn’t be here.
Sir it’s my honor to call myself as student of Dr. Vijay Gokhale and my fortune to have you as my TEACHER. Thanks for being my teacher and you thought me my most important lesson in my life.
There are only two sides: The GOOD and The BAD,
The day anyone differentiates between them and stick with “THE GOOD” then you are educated, civilised, human being.

WinRT 2014, UNIX 2014

Some things are difficult to be expressed. Not one but many reasons can constitute the causes of its difficulty level. As of now, when I am trying to precisely define the moment/moments, where I got involved and attached to our Gurukul, I can feel my mind oscillating between “finding the right words for expressing, keeping the intensity intact” and “what exactly to say! There’s just so much!!”. Finally, keeping that aside, just being honest, genuine.
So I would like to share some of my ‘random’ thoughts as clearly as possible without defeating the purpose and at the same time, the intensity of the feelings behind. Why random? Because I just have a lot of things and this topic is very much larger than the medium of expression for me.
I first time met (saw) Sir when I attended the OS seminar, back in 2012 September. I was in a very disturbed state of mind back then as it had just been a month since my father left us after a 45 day long hospitalisation. All those who can relate to any such event or witnessed anything of this sort can easily understand that sudden realisations, huge sense of guilt and moreover, relations turning ugly with some relatives, some friends, are a common phenomena after such kinds of catastrophe. It was that phase of mine; first of its kind in my otherwise highly protected and safe life.
I still clearly remember the feeling I had at the end of the 2nd day of the seminar. The feeling that out of the few things in my life that felt meaningful, this was indeed one.
I saw the same state machines later on as anyone who comes across Sir for the first time would see. Talking to each person you know about Sir and his diverse work. Another common experience, that I can guarantee many of us have had while talking to other people, is that nobody believes us the way we intend them to. Every person tries to grasp and contain Sir as per his/her capability of reasoning and understanding. For instance, “Itna sab kuch aata he toh idhar kya kar rahe he woh?”, “Your Sir is a really good orator, he knows how to hold people.”, the best one, “There are already so many OS out there. Why is your Sir re-inventing the wheel?” etc. Obviously this led to arguments. Eventually I stopped talking when one day, Sir told us in Gurukul that don’t do anything of this kind. But the good that I could extract from this is that I have enough data and I have mined it enough to compel myself to never think this limited about anyone; and I also got a confirmation and felt happy that I don’t think so shallow. Again, this opening of the A20 gate of my thoughts happened here, at our Gurukul.
Later that year, 2012, I couldn’t get admission for Unix as for some reason I had to go out of town, similar for the next year. In these 2 years, personal circumstances had taken a toll on my mental well-being so much, that I was seeking medical help. I remember switching to 5 different doctors, spending considerable amount of money on things that shouldn’t have been there in the first place, adding more to the inexplicable guilt and misery, and soon I found myself resorting to the bad elements of the society for mental peace.
Finally I joined the Gurukul in 2014. The first 6 days, the overall atmosphere and the intense positive energy that I felt and still increasingly feel, is the reason that helped me off those bad elements, got me rid of the medical aid, in the course of time, of course. All this because of just one person and his genuine genuine hard work, Gokhale Sir. I remember, I would come home and make my sister and mother listen to the recordings of the first 6 days. The major change in my personality that I have felt is that I want to study now. As if my education phase has just begun. Of course, it will be a gradual process, but I know I have a better direction than before, better aims as well.
This, I can say, is one of the central reasons for my emotional connect with our Gurukul. Sir’s philosophy, hard work, determination, fighting spirit is something that is unbelievably genuine.
Another reason why I feel it is mandatory for me to be in the vicinity of Sir is to maintain and not lose my motivation and the new-found genuineness amid the typical industry rat race participants. Again, not going to get started on the technical benefits since our life and time is limited. Only Google and our Gokhale Sir have answers to all the questions, and Google is a search engine so not all the answers of Google are of its own.
Sir has set an example that sheer hard work and passion can lead you to unimaginable heights.
But all in all, to summarise, these are some of the reasons why I feel connected to Gurukul and Sir.
Please bear in mind that these are just some thoughts that I could think of as some of the prominent reasons for the emotional connect. The list doesn’t end here. For me, it is like God took away one of the most influential factors, entities of my life and provided me with another, making sure that there’s someone to provide direction to my otherwise direction-less and absolute random living. I am aware I have failed to give justice to many other factors. But to conclude, I would like to thank Gokhale Sir and his family for the real selfless deeds that they have been doing all these years. Probably even they might not be having a precise, up to the mark idea of how much they have been helping others, in not just one, but many many facets of life

SDK 2013 , UNIX 2013 ,Win RT 2014

माझा पहिला परदेशी अनुभव…

वाचकांसाठी एक विनंती – हे माझ पाहिलं लेखन आहे यात नक्कीच बर्याच व्याकारणी चुका असतील. तर सांभाळून घ्या आणि मनातल्या मनातच हसा. तर मी आता सुरु करतोय …..

मला या वर्षी पहिल्यांदा परदेशात जाण्याची संधी मिळाली. लहान पणा पासून इतरांकडून म्हणजे कधीही परदेशात न गेलेल्या लोकांकुडून ऐकून ऐकून मनात परदेशाची एक वेगळी virtual image सर्वांच्यात मनात तयार होते तशी माझ्याही मनात एक image होती Hollywood movies मध्ये पाहिलेल्या इमारती, रस्ते, तिथली माणसे त्यांचा बोलण्याचा accentetc.  जाण्या आधी सर्व तयारी वगेरे झाली, दोन दिवस आगोदर गोखले सरांना भेटलो आणि सांगितले कि मी UK ला चाललोय. मग सरांनीही madam ना आणि कट्ट्या वरील इतर लोकांना सांगितले मग या सर्वांचा आणि घरच्यांचा निरोप घेऊन विमान सुरु केले. मुंबई पासून जवळ जवळ साडे नऊ तास विमान प्रवास करून Heathrow या लंडन च्या विमान तळावर येवून पोहोचलो. तिथे एक जन Apple च्या TAB वर MR.Vitthal Agav (Ipaccess) असे लुहून उभा होता त्याचे नाव Richard Chaklin. मग त्यानेमाझ्या बग्स उचलून बूट मध्ये टाकल्या, डिक्की ला ती लोकं बूट असे म्हणतात मग BMW या कार मध्ये त्याने मला माझ्या room वर सोडले. एकंदरीत Apple च्या TAB ची नावाची पाटी आणि BMW आणि सुटा बुटातला driver पाहून मलाखूप मोठ्या Company चा मालक असल्यासारखे वाटले.

पहिले एक दोन दिवस तिथल्या वेळेशी adjust होण्या साठी गेले. office च्या पहिल्या दिवशी manager ने सर्वांची ओळख वगेरे करून दिली आणि काम सुरु झाले. तिथे गेल्यानंतर मला पहिल्यांदा माणूस हा एक प्राणी आहे आणि तो बर्याच वेग वेगळ्या ठिकाणी वेग वेगळा आढळतो असे जाणवले, त्यांचे दिसणे त्यांची बोलण्याची पद्धत, accent पूर्ण पणे सर्व गोष्टी वेगळ्या होत्या. मला कुठे तरी नवीन ग्रहावर गेल्यासारखे वाटत होते.

तिथले लोकं बरोबर ९.३० ला office मध्ये यायचे आणि कितीही महत्वाचे काम असले तरी ६.३० ला manager सकट सगळे office च्या बाहेर. काम करताना कामच करणार कोणाशी जास्त बोलणार नाही. आणि जे काही problems असतील ते mangers शी बेधडक अन frankly share करणार. आणि ते कामा पेक्षा स्वतःच्या जीवनाला जास्त महत्व देतात.

एक आठवडा गेल्यानंतर weekend ला फिरने सुरु झाले. London मधली जवळ जवळ सर्व atractions पाहिली. मग Cambridge आणि Oxford हि दोन मोठी विद्यापीठे पहिली. Cambridge हि university एका नदीच्या कडेवर वसलेली आहे तिचे नाव Came river. याच नदीच्या नावावान्रून त्या शहराचे नाव Cambridge असे ठेवण्यात आले आहे. आणि या university ला main office वगेरे अशी काही भानगड नाही. या नदीच्या काठेवर एकूण ३२ महाविद्यालये आहेत त्या सर्वांना मिळून Cambridge University असे म्हंटले जाते.   तेथे काही Students tourist guide  म्हणून काम करतात, छोट्या बोटेत त्या नदीतून आपल्याला घेऊन जातात आणि सगळ्या महाविद्यालयाची  माहिती देतात. मग मीही ते केले, त्याने नाव वल्हवत वल्हवत बरीच माहिती सांगितली. Newton, Alan Turing, Byarne Stourstup अश्या बर्याच मोठ्या मोठ्या मोठ्या लोकांने कुठे अभ्यास केला ते दाखवले. मग थोडिशी घरच्यांसाठी shopping केली. मनात सरांना हि काही तरी इथले घेऊन जावे असे वाटले. मग सुरु झाला मातीचा शोध कारण सरांना आवडण्यासारखा आणि मला परवडण्या सारखा तो एकाच option होता. मग पुन्हा ३२ च्या ३२ महाविद्यालयांना प्रदक्षिणां घालून सुद्धा माती मिळाली नाही. मग एक आयडिया सुचली आणि मी त्या नदीची दगडे घेऊन जाण्याचा निर्णय घेतला कारण logically पहिले तर ती दगडे सगळ्या Colleges नाभेटून आलेली असतील. कारण सगळ्या colleges ना त्या नदीवर एक तरी gate आहे. मग शोधायला लागलो, शेवटी Kings College च्या गेट वर मला नदीची दगडे मिळाली आणि ती घेऊन घरी आलो.

नंतर बर्याच ठिकाणी गेलो आणि बर्याच गोष्टी पहिल्या पण त्याबद्दल सांगण्यापेक्षा मी तुम्हाला  एक भन्नाट किस्सा सांगतो. १५ ते २० दिवस झाल्यानंतर आम्हाला एक news कळली कि आमच्या office मधल्या जवळ जवळ ३० लोकांना company ने काढले होते आणि त्यांना तशी notice हे देण्यात आली होती. म्हणजे १ २ महिन्यात त्यांना त्यांचा दुसरे काम शोधावे लागणार होते. कारण माहित आहे का? कि company ने असे का केले .. कारण भारतातील कामगार त्यांना स्वस्तात मिळत होते म्हणून. आणि या लोकांना खूप पगार द्यावा लागत होता. आणि तिथे खूपच कमी कंपन्या असल्यामुळे job मिळविणे हि त्यांच्या साठी खूप मोठी स्पर्धा होती आणि त्यात भर म्हणजे nvidia ने त्याच दिवशी त्याच शहरातील ५०० लोकं काढली होती.  job गेलेल्या लोकांमध्ये काही भारतीय सुद्धा होते. त्यातला माझाच एक colleague जो दुसऱ्या team साठी काम करत होता त्याचाशी माझी चांगली ओळख झाली होती आमची काही कामे एकत्रच होत असल्याने आम्ही दोघे खूप वेळा एकत्र काम करायचो. job गेल्याचे समजल्यावर त्याने अभ्यास सुरु केला होता. तो या company मध्ये contract basis वर काम करत होता त्यामुळे तो खूप कमवत होता  कारण contractors ना इतर कामगारांपेक्षा ३ – ४ पट जास्त पैसे मिळतात आणि आता एकदम income बंद होणार आणि स्पर्धा आहे या भितीने तो अभ्यासाला लागला होता. आणि त्याने एक दोन interview हि दिले होते. आमची चांगलीच ओळख झाली होती त्यामुळे आता तो बर्याच गोष्टी माझ्याशी share करत होता, त्याचे interview आणि त्यात विचारलेले प्रश्न. असेच काही प्रश्न त्यांनी मला विचारले आणि मी उत्तरे दिली. मग आमच्या बर्याच गप्पा चालायच्या त्यात असेच बोलता बोलता एकदा मी त्याला गोखले सरांबद्दल सांगितले. त्याने सरांबद्दल site वरही वाचले. सरांची स्टोरी वाचून मग त्याने मला सरांद्दल बरेच काही विचारले नंतर त्याला काय वाटले काय माहित नाही त्याने मला त्याच्या स्वतःच्या office मधे बोलावले, त्याचे स्वतःचे registered office होते याच office through तो स्वतःच employee बनून आमच्या office साठी contract basis वर काम करत होताहे मला त्याने तिथे गेल्यावर सांगितले. तिथे तो एका मोठ्या chair वर तो बसला होता आणि त्याच्या समोरच्या छोट्या chair वर मी बसलो होतो, त्याच्या table वर let us c चे पुस्तक होते. त्याला हिंदी येत नव्हते कारण तो चेन्नई चा होता आणि मी माझ्या तोडक्या मोडक्या इंग्लिश मध्ये त्याच्याशी बोलत होतो बराच वेळ आम्ही गप्पा मारल्या. त्यात त्यांनी काही technical प्रश्न विचारले त्याची उत्तरे देताना मी थोडासा घाबारतच होतो कारण त्याचा एकूण experience हा १० वर्षांचा होता. आणि त्याचा एका दिवसाचा पगार माझ्या एका महिन्याच्या पगारा एवढा होता. आणि त्यात आता तो UK चा employee आणि नागरिकहि  होता. त्याने मला सांगितले कि त्याला एका interview एक प्रश्न विचारला गेला होता प्रश्न असा होता कि

#include<stdio.h>
#include<something.h>

void fun(int data){}

int main(){

printf(“Explain carefully.. Best luck”)
fun(10);
return 0;
}

या प्रोग्राम वर जास्तीत जास्त जेवढ्या वेळ बोलता येईल तेव्हड्या वेळ बोलून सगळ्या गोष्टी interviewer ला समजावून सांगायच्या होत्या अगदी compilation पासून ते प्रोग्राम run करून exit होईपर्यंत. आणि त्याने मला सांगितले की त्याने ५ मिनटात संपवले होते.आणि त्याने आता हे मला विचारले, मी हि घाबरलो होतो कारण हा प्रोग्राम explain करायला मला किती वेळ लागणार हे मलाही माहित नव्हते. कारण जास्त वेळ सांगायचे म्हंटल्यावर मला कदाचित UNIX मध्येहि जावे लागणार होते आणि मला माहित नव्हते याला किती माहित आहे ते, म्हणून सुरुवात करण्या पूर्वी त्याला मी विचारले sheik, Can I ask you some questions if you don’t mind? So I will get clear idea about what I should explainto you and what not. (त्याचे नाव sheik) मी घाबरत घाबरत विचाले, त्याने थोड्या संशयास्पद नजरेने माझ्या कडे पहिले. एक सेकंद विचार करून मला होकार दिला. मग घड्याळा कडे पहिले रात्रीचे ११.५० वाजले होते आणि झालो सुरु… Compilationपासून सुरु केले मग त्याला मध्येच काही प्रश्न विचारायचो का तर संग्याची गरज आहे का नाही ते पाहण्यासाठी. सगळ्या गोष्टी अगदी scratch पासून सांगितल्या. मग linker बद्दल बोलताना मी त्याला सांगत होतो कि linker takes the output of compiler (machine understandable code) and make that code understandable to operating system.  हे ऐकून तो थोडासा गोंधळात पडला आणि मला म्हणाला कि हे त्याने त्याच्या १० वर्षाच्या अनुभवा मध्ये कधीही ऐकलेले नाही. आणि कोणत्याच पुस्तकात हि पहिले नाही. तो म्हणाला त्याला एवढेच माहित होते कि linker फक्त libraries link करतो. मला संशय आला कि आता यालाच माहित नाही मग हा विश्वास ठेवतो कि नाही. आणि त्याच्या चेहऱ्यावर हि दिसत होते कि त्याला prove करून हवे आहे पण तो मला विचारात नव्हता. मग मीच त्याला विचारले Do you want to see that? तो पटकन हो म्हणाला. मग मी एक hello world program लिहिला. त्याचा gcc ला –S switch वापरून assembly code     दाखवला, (हे त्याला माहित नव्हते) त्यातला printf library function call सुद्धा दाखवला. मग तसाच assemblyमध्ये hello world program(wihout printf call) लिहिला आणि assemble करून त्याची flat binary pen drive च्या first 440 मध्ये dd ने writeकेली आणि run केली. नंतर तोच program linux वर run करायचा प्रयत्न केला चालला नाही. Windows वर पण चालला नाही. मग त्याला ते १००% कळले. पण एक नवीन प्रश्न आला 440 कुठून आले ? मग booting सांगितले. fundamental  च्या बर्याच प्रश्नांची उत्तरे दिल्यानंतर. आता तो वेडा झाला होता आणि काहीही मनाला येतील ते प्रश्न विचारात होता. आता तर तो म्हणाला मला काहीच येत नाही असे समज आणि उत्तरे सांग एवढेच नाही तर तो म्हणाला तू माझ्या chair  वर बस मी तुझ्या जागी बसतो आणि मला सांग (त्याच वाक्य – you deserve to seat on this chair), मी नाही बसलो पण मला जाणवले कि आता हा खाली आला आहे आणि माझीही भीती गेलीमग ह्याच प्रोग्राम वर booting, fundamental, compiling, linking, loading, process structure, stack segment, data segment, code segment, आणि बरेच काही अगदी त्याचा program च्या return 0 पासुन shutdown पर्यंत सुद्धा explain केले. Explanation संपले तेव्हा ३.३० झाले होते जवळ जवळ ३ तास ४० मिनिट त्याला समजावल्या नंतर मी त्याला म्हणालो कि मी याच्या पेक्षा जास्त वेळ नाही सांगू शकत पण आमचे सरांना कदाचित महिना पण पुरणार नाही.

यानंतर तर तो इतका वेडा झाला मला म्हणायला लागला (Man what your sir and you are doing in India, you deserve to work here or USA, you will earn more than India here) मग मी त्याला अजून बरच काही सरांबद्दल सांगितले (मी काय बोललो असेल तुम्हाला माहित आहे )मग तो थोडा शांत झाला. आणि म्हणाला कि तो या प्रश्नांची उत्तरे तो खूप वर्षां पासून शोधत होता पण कुठेच नाही मिळाली कुणीही सांगितली नाही आणि कुठल्याच पुस्तकात हि नाही. मग तो विचारात होता कि तुमच्या सरांना एवढे सगळे कसे येते, मी त्याला सांगितले कि सर एक न एक गोष्ट scratch पासून करतात, पुस्तकाला एकहि शब्द सोडत नाही. मग तो महाला how it is possible yarr, It will take hell lot of time.. When does he get that much time? हे हे same question again. मला आता यम व्हावस वाटत होत आणि चीत्रागुप्ताकडे (सरांकडे) त्याला घेऊन जावेसे वाटत होते. पण जरा आवरून मी त्याला परत सांगितले कि सर २० तास काम करतात. अन एक उदाहरण दिले, म्हणालो विहिरीला जर का काठा पर्यंत भरून वाहायचे असेल तर खालील सगळे खाच खळगे भरल्याशिवाय हे शक्य नाही कारण हवेतच काढावारती पाणी सोडले तर ते बद्कन खाली जाईल, आणि त्यात जर झय्रा वाटे थेंब थेंब पाणी येत असेल आणि तेही consistent  नसेल तर ते झिरपून जाण्याचीही शक्यता असते. तर मग झय्रा वाटे येणारे पाणी हे consistent  आणि किमान एवढे पाहिजे कि जेणेकरून पाण्याची level वाढत जाईल आणि शेवटच म्हणजे patience + confidence पाहिजे कि केव्हा तरी हे नक्की भरणार. तर नक्कीच ती विहीर काठा पर्यंत भरून वाहल. नंतर तो म्हणाला same like your sir you also never kept me unanswered . And you have enlightened my life, the questions I had, I was thinkinglike no one answers this type of question these all are assumptions. But you have answered me those question for which I was searching answers from so many years no one from this IT industry explained me in such great way.  मग १० वर्षे अनुभव असलेल्या आणि आपल्यापेक्षा ३० पटीने जास्त कमावणाऱ्या माणसाकडून  हे ऐकून अंगावर शहारे आले होते आणि मी त्याला फक्त एवढेच म्हनालो all credit goes to our Sir.

त्यानंतर तो मला जरा जास्तच respect देऊ लागला.  आता त्याचा माझ्याकडे बघण्याची आणि बोलण्याची पद्धत पूर्ण पणे change झाली होती. मी निघण्या आधी सात दिवस सरांनी मला दोन पुस्तके आणायला सांगितली होती कारण ती पुस्तके इथे मिळत नव्हती. तर ती पुस्तके घेण्यासाठी मी Sheik चेच credit card use केले होते, आणि ती पुस्तके त्याच्या नावाने आली होती तो त्यासाठी स्वतहाला खूपच भाग्यवान समाजात होता कि त्याच्या नावाने आलेली पुस्तके सरांकडे जातायेत. हा वरचा त्याच्या office मधला राडा निघायच्या दोनच दिवस आधी घातला होता. आणि दुसय्रा दिवसी मला निघायची तयारी करायची होती. तर तो स्वतःला खूप कोसत होता, कि मी जर आधीच याला हे सगळे विचारले असते तर मला याने खूप काही सांगितले असते. असो पण आता मला जायची तयारी करायची होती त्यासाठी मला bags भरायच्या होत्या, you can’t imagine त्याने काय केले असेल, त्याने मला न सांगता माझ्या room मध्ये येऊन bags pack करायला   सुरवात केली आणि मला बजावून सागितले.. तू मझ्या साठी खूप केले मला एवढे तरी करू दे. आता मलाच काहीतरी चुकल्या सारखे वाटत होते. नंतर दुसऱ्या दिवशी म्हणजे शनिवारी तो लवकर उठून मला निघायच्या आधी भेटायला आणि bye करायला आला होता.

आता एवढे सगळे वाचल्या नंतर तुम्हाला वाटेल कि हा विठ्ल्या खूपच भारी माणूस आहे कि काय पण तसा गैर समाज कृपया करून घेऊ नका. वर जी काय इज्जत मिळाली त्याच पूर्ण श्रेय डॉ विजय गोखले सरांनाच जाते. rather त्यांच्या कष्टांना जाते.

Vitthal Agav.